زندگینامه امام محمدباقر(ع)

وارث: نام مبارك امام پنجم محمد بود. لقب آن حضرت باقر يا باقرالعلوم است، بدين جهت كه: درياي دانش را شكافت و اسرار علوم را آشكارا ساخت. القاب ديگري مانند شاكر و صابر و هادي نيز براي آن حضرت ذكر كرده اند كه هريك باز گوينده صفتي از صفات آن امام بزرگوار بوده است.

تاريخ ولادت امام محمد باقر (ع)

امام محمد باقر(عليه السلام) در روز اول رجب سال ۵۷ هجرى در مدينه منوّره ديده به جهان گشود، برخى از مورخان , ولادت ايشان را در سوم صفر سال ۵۷ هجرى دانسته اند.

پدر و مادر امام محمد باقر(ع)

پدر بزرگوار امام محمد باقر(عليه السلام) حضرت امام زين العابدين (عليه السلام)، و مادر مكرمه آن حضرت دختر امام مجتبى(عليه السلام) به نام «ام عبدالله» و از اين جهت آن حضرت از پدر و مادر منتسب به خاندان گرامى رسول اكرم(صلى الله عليه وآله) بودند.

علم امام محمد باقر (ع)

امام باقر عليه السلام چون در اواخر دوران حكومت بني‌ اميه به‌سر مي‌برد، از ضعف قدرت حاكمه استفاده نمود و در نشر معارف اسلامي، تلاش گسترده‌اي كرد و با مخالفين و صاحبان عقايد مختلف، مناظرات مفصّلي داشت و به سؤالات شيعيان و مخالفين پاسخ داد. لذا از آن امام در تمام مسائل فقهي و اجتماعي و حكومتي روايات فراواني نقل شده است، به‌طوري‌كه تقريباً هيچ كتاب روايي نيست مگر اين كه از امام باقر عليه السلام در موارد مختلف روايتي ذكر شده است.

امام باقر عليه السلام با صحابي بزرگ رسول خدا، جابر بن عبدالله انصاري روابط صميمانه‌اي داشت و براي او احترام خاصي قائل بود. براي آن امام، غير از جابر، اصحاب و راويان زيادي نام مي‌برند كه در بين آنها جابر بن يزيد جعفي و محمّد بن مسلم و زراره و حمران، بسيار معروفند. شاعر معروف امام نيز كميت نام دارد.

حوادث دوران امامت امام محمد باقر (ع)

برادر امام باقر عليه السلام زيد بن علي بن الحسين پس از شهادت امام سجاد عليه السلام پرچم مخالفت با بني‌اميه را برافراشت و افراد زيادي را به دور خود جمع كرد. ولي امام باقر او را از قيام مسلّحانه منع كرد و فرمود: « هنوز وقتش نرسيده است، و قيام تو در انتها به ضرر مسلمين مي انجامد.» اما زيد كه خون حسيني در رگ‌هاي او مي‌جوشيد، زير بار نرفت و قيام كرد و عاقبت در اثر اعلان مخالفت با بني‌اميه به شهادت رسيد.

حاكمان دوران امامت امام باقر(ع)

امام باقر عليه السلام در زمان حكومت وليد بن عبدالملك به امامت رسيدند كه پس از او سليمان بن عبدالملك و سپس عمربن عبدالعزيز و سپس يزيد بن عبدالملك و پس از او هشام بن عبدالملك، يكي پس از ديگري حاكم مَمالك اسلامي شدند. امام با هر يك از آنها به نحو خاصّي برخورد مي‌كرد، ولي متأسّفانه بعضي از بستگان وي، از جمله زيد بن حسن بن علي به بدگويي او دست زدند تا سرانجام هشام ، امام را مسموم كرد و به شهادت رساند.

مادر امام محمد باقر(ع) ام عبدلله ،دختر امام حسن مجتبي (ع) است‎

امام باقر عليه السلام به فرزند ارجمندش امام صادق عليه السلام وصيت فرمود و به لقاء پرورگار شتافت. آن حضرت داراي سه همسر و هفت فرزند بود.

از امام باقر عليه السلام مواعظ بسيار ارزشمندي به يادگار مانده است كه تمام نسل‌ها تا قيامت از آن بهره‌مند خواهند بود.

كلامى از امام باقر(ع)

در اينجا اين مطلب را با دو حديث از امام باقر(ع) به پايان مى بريم.

۱٫ آن حضرت از پدرانش از رسول خدا(ص) روايت كرد كه آن حضرت فرمود : سخت ترين كارها سه چيز است. اوّل: مواسات برادران دينى در مال، دوّم: آنكه در برخورد با مردم جانب انصاف را داشته باشى، سوم: ياد خداوند در هر حال.

۲٫ حسن بن صالح مى گويد: از امام محمّد باقر(ع) شنيدم كه فرمود: آميخته نشده است چيزى به چيز ديگر كه بهتر از آميخته شدن حلم و بردبارى به علم و دانش باشد.